Poezja polska – Najpopularniejsze polskie wiersze

Domine clamavi ad Te, exaudi me.
 Ciebie, Ojcze, wzywam łaskawy, Ty moje
Racz uprzejme prośby przyjąć w uszy swoje;
Prośba za kadzidło, rąk złożenie, Panie,
Niech Ci za wieczorną dziś obiednią stanie.
 Chciejże naprzód język mój zapieczętować,
A pod strażą Panie, usta moje chować;
Chciejże także umysł obracać ku cnocie,
Aby się nie chylił namniej ku sromocie.
 Niech się ja o żadną praktykę nie kuszę,
Któraby napotem szpecić miała duszę;
Nie chcę u wszetecznych ludzi szukać rady,
Ani na ich długie pozwolę biesiady.
 Wolę, że mię człowiek uderzy cnotliwy,
Niż mię ma balsamem natrzeć niewstydliwy.
Nie chcę ich, i owszem proszę zawżdy Pana,
Aby złość ich była widomie karana.
 Sędziowie niewierni, zdrajce przełożeni,
Bodaj, z ostrej skały na szyję zrzuceni,
Świata dokonali, a tam więc wspomnieli,
Jako zdrowe słowa ode mnie słyszeli.
 Jako łomną ziemię pługiem rozsypują,
Tak się we mnie kości moje rozstępują,
Strachem srogiej śmierci; Boże mój obrońca,
W Tobie samym ufam, nie gub mię do końca.
 Strzeż mię od fortelów ludzi nieżyczliwych,
Abych się nie pobił w ich sieciach zdradliwych;
Daj, abych ja minął ich sidła, a one
W ichże własnych siatkach widział uplecione.
Przekład: Jan Kochanowski

Eripe me Domine ab homine malo.
 Broń mię, mój Panie, od ludzi złośliwych
Broń od potwarców sprosnych, niewstydliwych,
Którzy w swem sercu zdradę tylko knują,
A na mię wojska ustawnie szykują, —
Ostrością zębów podobni wężowi,
Jadem bystremu rowni padalcowi.
 Uchowaj mię rąk, Panie, niepobożnych,
Broń mię od moich nieprzyjaciół możnych,
Którzy upętać myślą moje nogi,
Sidłami ścieżki natknąwszy i drogi.
Panie, Tyś mój Bóg, Ty modlitwy moje,
Racz przyjąć w uszy miłosierne swoje.
 Tyś mój obrońca, Ciebiem ja łaskawym
Znał przeciw sobie zawżdy w boju krwawym.
Nie ciesz złych ludzi, Boże mój prawdziwy,
W ich przedsięwzięciu, aby nieżyczliwy
Człowiek, pływając w szczęściu, niewinnemu
Tem cięższy nie był i sroższy dobremu.
 Ich radę chytrą i szkodliwą mowę
Obróć na ichże niepobożną głowę:
Niech żywy ogień z nieba spadnie na nie,
A Ty ich doraź, że żaden nie wstanie.
Niedługie szczęście kłamliwych na świecie,
A zły w swojejże złości się uplecie.
 Pewienem tego, a nic się nie mylę,
Że ujźrzę w rychle tę szczęśliwą chwilę,
Kiedy Pan będzie krzywdy mścił ubogich,
A wybawi je z ich frasunków srogich;
I będą dobrzy Pana wyznawali
I na twarz Jego prawdziwie patrzali.
Przekład: Jan Kochanowski

Domine probisti me et cognovisti me.
Tobie rządźca niebieski, Tobie, mój Boże,
Rzecz namniejsza skryta być we mnie nie może;
Ty mię znasz lubo siedzę, znasz lubo stoję,
I zdaleka rozumiesz wszytkę myśl moję.
Chód mój, odpoczynek mój, Tobie wiadomy,
Wszytkich moich postępków jesteś świadomy;
Jeszczem ja nie wypuścił słowa z ust swoich,
A to, Panie, już dawno brzmi w uszu Twoich.
Tyś mię z tyłu i z przodku sam uformował,
Tyś około mnie ręki swej nie żałował;
Coś tak misternie sprawił, wieczny mój Boże,
Że tego żaden rozum pojąć nie może.

Confitebor Tibi Domine.
Ciebie ja chwalić będę, Ciebie przed możnymi
 Wyznam tyranny ziemskimi,
W Twym kościele chwalebne Imię Twe wspomionę,
 A to więc prze dobroć onę
I prze wrodzoną, Boże wieczny, prawdę Twoję,
 Bo ty obietnicę swoję
Skutkiem zawżdy przesiężesz; tyś mnie, słudze swemu,
 Nieszczęściem utrapionemu,
Łaskawe ucho podał i przywrócił siły,
 Które prawie zgasły były.
Ciebie, jako szerokie ziemskie są granice,
 Twoje słysząc obietnice,
Wszyscy królowie będą swoim Bogiem zwali,
 I sprawy Twe wychwalali,
Sławą Twoją ujęci, bo ty nad wszytkiemi
 Koły siedząc niebieskiemi,
Na nizkość przedsię patrzysz, i to, co wysoko,
 Zdaleka zna Twoje oko.
Niechaj na mię przygoda, jaka chce, przypadnie,
 Ty mnie poratujesz snadnie;
Ty gniew nieprzyjaciół mych pięścią swą okrócisz,
 A mnie wolną myśl przywrócisz;
Ty do skutku masz przywieść przedsięwzięcie moje;
 Panie, miłosierdzie Twoje
Wieki przetrwa, niechaj się wniwecz nie obraca
 Twojej świętej ręki praca.
Przekład: Jan Kochanowski

Super flumina Babilonis.
 Siedząc po niskich brzegach Babilońskiej wody,
A na piękne Syońskie wspominając grody,
Co nam inszego czynić, jedno płakać smutnie,
Powieszawszy po wierzbach niepotrzebne lutnie?
 Lecz poganin niebaczny, w tej naszej żałobie,
Przedsię piosnkę Syońską każe śpiewać sobie.
Przebóg! jako to ma być, aby pieśni Pańskich
Głos kiedy miał być słyszan w krainach pogańskich?
 Jeślibych cię zapomniał, o kraino święta!
Niech moja swej nauki ręka zapamięta;
Niechaj mi język uschnie, kiedy cię przepomnię,
Kiedy cię na początku wesela nie wspomnię.
 Pomni, wszechmocny Panie, co nam wyrządzali
Edomczycy, jako w nasz ciężki dzień wołali:
Zagubcłe ten zły naród, ogniem miasto spalcie;
A ich mury do gruntu samego rozwalcie.
 Ale i ty, Babilon, strzeż dobrze swej głowy,
Bo już wisi upadek nad tobą gotowy.
Szczęśliwy, któryć za nas odmierzy twe winy,
A o skałę roztrąci twe nieszczęsne syny.
Przekład: Jan Kochanowski

Confitemini Domino, quoniam bonus.
Chwalcie Pana z dobroci Jego nieprzebranej,
 Chwalcie z litości wiekom żadnym niepoddanej.
Chwalcie Boga, który jest Bóg nad insze bogi,
 Bo jego miłosierdzia nie zaginą drogi.
Chwalcie Pana, który jest pan nad insze pany,
 Bo on w swem miłosierdziu nigdy nieprzebrany;
Który sam cuda czyni przeciw ludzkiej wierze,
 Bo żaden wiek litości jego nie przebierze;
Który misterstwem wielkiem piękne niebo sprawił,
 Bo swemu miłosierdziu kresu nie postawił;
Który wynurzył ziemię z morskich głębokości,
 Bo końca nigdy Pańskiej nie będzie litości;
Który zażegł na niebie światła niezgaszone,
 Bo pańskie dobrodziejstwo nie jest okrążone;
Słońce, aby białemu dniowi panowało,
 Bo jego miłosierdzie wiecznie będzie trwało.
Miesiąc i złote gwiazdy, aby noc rządziły,
 Bo łaski jego żadne nie zwyciężą siły;
Który Egipt pokarał na pierworodzonych,
 Bo Jego miłosierdzie, jest lat nieskończonych;
Który lud swój z ich wyrwał okrutnej paszczeki,
 Bo Jego nieprzebrana łaska trwa na wieki;
Wyrwał niezwyciężoną możną ręką swoją,
 Bo Pańskie dobrodziejstwa na czas wieczny stoją;
Który w pół prawie morze rozdzielił czerwone,
 Bo jego miłosierdzie jest niedokończone,
I prowadził przez nie lud swój suchą nogą,
 Bo wiecznej łaski Pańskiej lata nie przemogą;
A Faraona zalał z wojskiem niezliczonym,
 Bo litość jego zrowna z wiekiem nieskończonym;
Który lud swój wielkiemi przewiódł pustyniami,
 Bo Jego miłosierdzie wiecznie będzie z nami;
Który tyranny pobił i króle waleczne,
 Bo Jego dobrodziejstwa są i będą wieczne;
Króla Amorrejskiego, mężnego Sehona,
 Bo Jego wieczna łaska nie jest zamierzona;
I króla bogatego Bazańskiego Oga,
 Bo końca miłosierdzia nie najdzie u Boga;
I dał nowym przychodniom ich bogate kraje,
 Bo Jego dobrodziejstwo nigdy nie ustaje;
Dał je Izrahelowi, słudze je dał swemu,
 Bo Jego litość rowna wieku jest wiecznemu;
Nie raczył nas przepomnieć w nasze doległości,
 Bo końca Jego świętej nie będzie litości;
Odjął nas rękom srogim i mocy pogańskiej,
 Bo niemasz miary, niemasz końca łasce Pańskiej;
Który ciału wszelkiemu jego żywność daje,
 Bo Jego szczodrobliwość nigdy nie ustaje.
Chwalcie Pana, który krąg niebieski sprawuje,
 Bo Jego dobrodziejstwo wieku nie uczuje.
Chwalcie Pana, który jest Pan nad insze pany,
 Bo On w swem miłosierdziu nigdy nieprzebrany.
Przekład: Jan Kochanowski

Laudate nomen Domini.
O słudzy Pańscy, ze wszech Naświętszemu
 Cześć Imieniowi uczyńcie Pańskiemu;
Wy, którym domu Jego straż podana,
 Chwalcie godnego wszelkiej chwały Pana.
Ten Izrahela obrał przed inszemi
 I uczynił go włością swą na ziemi.
To Pan jest wielki, Pan niezwyciężony,
 Nad insze wszytki bogi przełożony;
W Jego jest władzy ziemia i wysokie
 Niebo i morskie przepaści głębokie.
Ten z lochów ziemskich obłoki wyciąga
 I po powietrzu szyrokiem rozciąga,
Z deszczem ogniste miesza łyskawice,
 Wiatrów dobywa z swej skrytej skarbnice.
Zbił płód w Egipcie pierwszy, od człowieka
 Począwszy aż do bydlęcego wieka.
Na króla nawiódł cuda niesłychane,
 Trapiąc samego i jego poddane.
Siła narodów, siła miast wywrócił
 Sławnych, a możne króle mieczem skrócił:
Sehona, krain Amorrejskich pana,
 I Oga, króla rodnego Bazana,
I Chananeą wszytkę, a ich ziemię
 Podzielił miedzy izrahelskie plemię.
Wieczne jest Imię Twoje, możny Panie,
 A sława Twoja nigdy nie ustanie.
Ty ludem swoim rządzisz, Ty każdemu
 Łaskę okażesz znaczną słudze swemu.
Bogi pogańskie ze śrebra, ze złota
 Nic nie są, jedno ludzkich rąk robota:
Usta ich nieme, oczy nie patrzają,
 Uszy nie słyszą, nozdra tchu nie mają.
Bodaj tak i ci, którzy je robili,
 A owszem, co w nich ufność położyli.
Ty domie, Pana chwal, Izrahelowy,
 Domie Lewego, domie Aronowy!
Wszyscy Go chwalcie, wszyscy pospolicie,
 Co Panu sercem uprzejmem służycie.
Niech wiecznie będzie Pan pochwalon, który
 Ulubił sobie wirzch Syońskiej góry.
Przekład: Jan Kochanowski

Ecce nunc benedicite Dominum.
 Teraz, o wierni Pańscy służebnicy,
Którzy trzymacie straż w Jego bożnicy;
Teraz, jako to noc milczy, wiecznemu
Chwałę oddajcie winną Bogu swemu.
 Ręce ku Jego mieszkaniu ściągajcie,
A winną chwałę Jemu oddawajcie;
A Pan wam także będzie błogosławił,
Ten, który niebo i ziemię postawił.
Przekład: Jan Kochanowski

Ecce quam bonum et quam jucundum.
Jako rzecz piękna, jako rzecz przyjemna
Patrzać, gdzie miłość panuje wzajęmna,
A bracia sforni w szczerej uprzejmości
 Strzegą jedności.
Nie tak jest wdzięczny olej balsamowy,
Świeżo wylany na włos Aronowy,
Skąd wonny płynie aż na kraj bogaty
 Ostatniej szaty;
Nie tak rozkoszne krople są perłowe
Niebieskiej rosy, które Hormonowe
Pastwiska zdobią, kiedy wstaje z morza
 Ognista zorza.
Bo kędy zgoda święta przemieszkawa,
Tam Pan niebieski wszytko dobre dawa,
Wzbudzając zawżdy na miejsce ojcowe
 Potomstwo nowe
Przekład: Jan Kochanowski

Memento Domine David.
Pomni, Panie, Dawida i jego trudności,
 Które cierpiał w nadzieję Twojej życzliwości,
Który w Tobie w te słowa przysiągł swemu Bogu:
 Nie chcę ani nawiedzić pierwej swego progu,
Ani na swem łożu ledz, ani oczu zmrużyć,
 Ani pożądnych darów snu słodkiego użyć,
Aż plac najdę, Boże mój, Twemu kościołowi
 I wymierzę świętemu miejsce ołtarzowi.
Ale oto w Efracie Pan je znaki swymi
 Jawnie okazał między padoły leśnymi;
Pódźmyż tedy pod jego namiot ulubiony
 I całujmy podnożek Jego poświęcony.
A Ty, o Panie, racz wnidź do swego pokoja,
 W szczęsną godzinę racz wnidź Ty i arka Twoja.
Niechaj kapłani Twoi świecą pobożnością,
 A serca bogobojnych napełni radością!
Jeśli Dawid, sługa Twój, łaskę miał u Ciebie,
 Nie chciejże i potomstwa odmiatać od siebie.
Przysiągłeś Dawidowi wiernem słowem swoim:
 Potomek twój usiędzie w majestacie Twoim;
A będąli Twe dzieci praw moich słuchały
 I wiary starożytnej mocnie przestrzegały:
I oni, i dzieci ich, i tychże dziedzice
 Na wieki nie wypadną z ojcowskiej stolice.
Syon się mnie podoba, to moje mieszkanie,
 To jest mój odpoczynek i wieczne kochanie;
Tu ja obfitość zrodzę wszelakiej żywności
 I nakarmię ubogie prawie do sytości.
Kapłani moi świecić będą pobożnością,
 A serca bogobojnych napełnię radością;
Tu Dawidowe plemię rozkrzewię, tu swemu
 Sławę nieugaszoną wzniecę jedynemu.
Jego wszytki ogarnie wstyd nieprzyjaciele,
 A onemu korona zakwitnie na czele.
Przekład: Jan Kochanowski

Domine non est exaltatum cor meum.
 Wieczny Boże, nie najdziesz pychy w sercu mojem,
Anim ja zwykł przenosić chudszych okiem swojem,
Ani się ja na wielkie nazbyt kaszę rzeczy,
Ani się ja nad rozum wysadzam człowieczy.
 Niechaj wiecznie nie uznam, Panie, łaski Twojej,
Jeślim ja nie poniżył niżej dusze swojej,
Niż jeszcze mój stan niesie; rownie więc tak licha
Dziecina zostawiona do matki swej wzdycha.
 To jest kształt myśli moich, ani ja mam sobie
Pewniejszego ratunku, jeno ufać Tobie.
U Pana ma pociechy szukać i obrony,
Kto nie chce być w nadziei swojej omylony.
Przekład: Jan Kochanowski

De profundis clamavi ad Te Domine.
 W troskach głębokich ponurzony,
Do Ciebie, Boże niezmierzony,
Wołam, racz smutne prośby moje
Przyjąć w łaskawe uszy swoje.
 Jeśli tej z nami surowości
Będziesz chciał użyć, jako złości
Nasze są godne: kto praw, Panie,
Przed srogim sądem Twym zostanie?
 Aleś Ty Pan jest dobrotliwy,
Pan z przyrodzenia lutościwy,
Co przeciw Tobie u wszech ludzi
Uczciwość wielką w sercu budzi.
 Cieszy mię, Panie, dobroć Twoja,
Cieszą mię słowa; dusza moja
Upatrza Twego zmiłowania
Barziej, niż nocna straż świtania.
 Barziej niż nocna straż świtania,
Pragnie duch Twego zmiłowania.
O Izrahelu, niech się dzieje
Co chce, ty w Panu kładź nadzieje.
 U Tego litość nieprzebrana,
U Tego pomoc nieczekana,
Ten miłosierdziu swemu gwoli
Ze wszech cię grzechów twych wyzwoli.
Przekład: Jan Kochanowski

Saepe expugnaverunt me a juventute mea.
Mogą rzec pańscy wybrani:
Z młodości nas trapili,
 Trapili srodzy pogani,
 Przedsię nas nie pożyli.
Grzbiety nam srodze orali
Nieznośnemi plagami;
 I głodem nas mordowali
 I ciężkiemi pracami.
Pan wiecznej sprawiedliwości
O swój lud się zastawił,
 Potłukł pęta w swej srogości,
 A nas niewolej zbawił.
Bodaj zginął, kogo sława
Boli miasta Pańskiego;
 Bodaj usechł, jako trawa
 W wierzchu muru twardego,
Trawa, która nie czekała
Razu kosy siekącej,
 Ale przed czasem zniszczała
 Ogniem gwiazdy gorącej.
Ta ręki nie napełniła
Żeńcowi ochotnemu,
 Ani łona obciążyła
 Nosarzowi pilnemu.
Ani, którzy przemijali
Czasu zbierania zboża,
 Robotnikom winszowali:
 Łaska nad wami Boża.
Przekład: Jan Kochanowski

Beati omnes, qui timent Dominum.
 Szczęśliwy człowiek prawdziwie,
Kto w bojaźni Pańskiej żywie:
Gotów pełnić, co On swemi
Wyrzekł usty naświętszemi.
 Temu jego wierna praca
Nigdy się w żal nie obraca;
Ale czego ziemi zwierzy,
Wszytko mu z lichwą odmierzy.
 Jako, wijąc się po tyce,
Płodny krzak winnej macice
Obfituje w słodkie grona,
Tak bogobojnego żona.
 Ociec siędzie za swym stołem,
A dziateczki stoją kołem,
By w bujnym sadzie zielone
Oliwki nowo sadzone.
 To ma odnieść niewątpliwie,
Ktokolwiek pobożnie żywie;
Tego, siedząc na Syonie,
Będzie miał Pan w swej obronie:
 W rzeczypospolitej zgodę
I całą ujźrzy swobodę,
Ujźrzy synów swoich plemię
I spokojną zewsząd ziemię.
Przekład: Jan Kochanowski

Nisi Dominus aedificaverit domum.
 Jeśli domu sam Pan nie zbuduje,
Prózno człowiek o nim się frasuje;
Jeśli miasta sam Pan strzedz nie będzie,
Prózno czuje straż po blankach wszędzie.
 Prózno z domu przede dniem wychodzisz,
Prózno mrokiem ostatnim przychodzisz: —
Nie zarobisz ani pożywienia,
Nie będzieli z nieba wspomożenia.
 Ale komu Pan jest miłościwy,
Daje mu sen oczom pożądliwy,
Daje dziatek wdzięczne w domu roje —
Toć jest, Panie, pożegnanie Twoje.
 Nie tak groźne, nie tak są straszliwe
W ręku męskich strzały popędliwe,
Jako kiedy przy ojcowskiej głowie
Zastawią się cnotliwi synowie.
 Szczęśliwy to między szczęśliwemi,
Kto swój sajdak strzałami takiemi
Obwarował, gdy przed sądem stanie,
I prawa mu i serca dostanie.
Przekład: Jan Kochanowski

In convertendo Dominus captivitatem Sion.
 Gdy z okrutnej Babilony
Pański lud był wyzwolony,
Człowiekowi tak się zdało,
Jakoby mu śnić się miało.
 Tam dopiero narzekanie,
Tam płacz ustał i wzdychanie,
A radości nastąpiły
Na to miejsce i śmiech miły.
 Tam poganin zazdrościwy —
Znak (powiada) niewątpliwy
Okazał Bóg światu wszemu,
Że jest łaskaw ludu temu.
 Łaskaw jest Pan ludu swemu,
Okazał to światu wszemu,
Z oków ciężkich nas wybawił
I na swobodzie postawił.
 I ci, Panie, co zostali,
Daj, aby tam nie mieszkali,
Ale szli tak spiesznym biegiem,
Jako strumień pełnym brzegiem.
 Kto siał w płaczu, żnie w radości,
Nasza siew była w gorzkości;
Oto zdarzył Pan, że i my
Z weselem snopy nosimy.
Przekład: Jan Kochanowski

Qui confidunt in Domino, sicut mons Sion.
 Ktokolwiek mocnie ufa Panu swemu,
Nieporuszony stoi, syońskiemu
Wirzchowi rowien, którego nie mogą
Gwałtowne wiatry pożyć żadną trwogą.
 Jako w krąg prawie góry otoczyły
Jerozolimę, tak Pan lud swój miły
Wałem swej łaski zewsząd osypuje,
A w żadną trwogę ich nie odstępuje.
 Ani dopuści, żeby lud przeklęty
Wiecznie uciskać miał Jego zbór święty,
Aby snadź cnota nieszczęściem strapiona
Nie była jako nakoniec zgorszona.
 Dobrym daj dobrze, sprawiedliwy Panie,
A kto na drodze niepobożnych stanie,
Niech wiedzion będzie za niepobożnemi —
A ty miej pokój, izrahelska ziemi.
Przekład: Jan Kochanowski

Nisi quia Dominus erat in nobis.
 By był Pan nie tak łaskaw na nasze zdrowie,
Niechaj cne izrahelskie potomstwo powie;
By była nie ta ku nam życzliwość Pańska,
Gdy na nas wszytka siła przyszła pogańska:
 Jużby nas (tak się byli wściekle uparli),
Jużby nas prawie byli żywo pożarli;
Jużby nas powódź straszna, jużby nas była
Nawałność niesłychanych wód zatopiła.
 Panu Bogu niechaj cześć będzie na wieki,
Ze nas raczył z ich srogiej wyrwać paszczeki.
Wywikłaliśmy się z ich sieci zdradliwych,
Jako więc lichy ptaszek z ręku myśliwych.
 Niechajże nam na potem strach nie panuje,
Ponieważ tak Wielmożny Pan o nas czuje,
Pan, który swoją ręką niebo zbudował
I ziemski wszytkorodny krąg ugruntował.
Przekład: Jan Kochanowski